ไวยากรณ์ในเรื่องสามาวดี วันที่หนึ่ง

 စိတ်သဘော /seí dha̱ bo:/ Pali-စိတ္တ+Pali-သဘာဝ စိတ်ထား။ နှလုံးထား။ နှလုံးသွင်း။ disposition; nature.

แกรมม่า

သကဲ့သို့  /tha̱ ke. (dha̱ ge.) dhou./ (conj) ဝတ္တုနှစ်ခုတူညီသည်ကို ပြရာ၌ သုံးစွဲလေ့ရှိသော ဥပမာစကား။

กลุ่มคำ သလို့,သည့်အတိုင်း,သည့်နည်းတူ,(all conjuctions)

in the same manner or to the same degree or extent as; like; just as.

မ..ဘူး / မ..ပေ / မ..ပါ

လည်းကောင်း /la̱gaun:/ conj non-restrictive ရှေ့ပုဒ်နောက်ပုဒ်တို့ကို တစ်ပေါင်းတည်း အနက်ကောက်ယူရန်ပြသည့်စကားလုံး။

กลุ่มคำ သော်လည်းကောင်း,(conj) as well; also; both. 

မV1V1အောင် ต้องทำให้ได้

လည်း /le:/ (conj) ...ရုံတင်မက ...လည်းပဲ။

กลุ่มคำ ..သာမက,...လည်းပဲ,(all conjunctions)

not only .. but also (in replicated form).

(2) verbal affix တစ်ပြိုင်နက်အမူအရာဖြစ်ကြောင်းဖော်ပြရာ၌ ကြိယာနှစ်ခုကြား၌ထား၍ သုံးသောစကားလုံး။

sample . ညောင်သီးလည်းစား၊ လေးသံလည်းနားထောင်။

 word replicated and prefixed to a pair of verbs to denote simultaneous action (equivalent in usage to adverb at the same time).

(3) noun affix အတူတကွဖြစ်ကြောင်း၊ ပါဝင်ကြောင်းပြသောစကားလုံး။

 word affixed to a noun or verb to mean ""also"".

ขขขขขข

สามาวดี แปลวันที่หนึ่ง 

 

တစ်ခါက กาลครั้งหนึ่ง Once upon a time,

ที่เมืองโกสัมพี มีอัครมหาเศรษฐี ที่ร่ำรวยมากชื่อว่า “โฆษกะ”

“ကောသမ္ဗီ” ပြည်၌ အလွန်ကြွယ်ဝချမ်းသာသော “ဃောသက” သူဌေးကြီးတစ်ဦးရှိ၏။

เศรษฐี เป็นคนมีพื้นฐานจิตใจดีเป็น ได้บริจาคเงินส่วนตัวเป็นทาน แจกข้าวให้กับผู้ยากไร้วันละ หนึ่งพันทุกวัน

သူဌေးကြီးသည် အလွန်စိတ်သဘောထား ကောင်းမွန်သူဖြစ်၍ မိမိပိုင်ဆိုင် သော စည်းစိမ်ဥစ္စာများစွာထဲမှ နေ့စဉ်နေ့တိုင်း အသပြာတစ်ထောင် အကုန် ကျခံကာ မရှိဆင်းရဲသားများအတွက် ထမင်းပေးလှူ လေသည်။

( ในโรงทานของโฆษกะเศรษฐี ..เจ้าหน้าที่ตะโกนโหวกเหวก สั่งให้เดินเรียงแถวกันเข้ามา )

“เรียงแถว กันให้เป็นระเบียบหน่อย ”စနစ်တကျတန်းစီပါ   

โฆษกะเศรษฐี เป็นนักธุรกิจผู้กว้างขวางคนหนึ่งทีเดียว ดังนั้นเขาจึงคบหาพันธมิตรมาก และมีเพื่อนสหายมากมาย

 “ဃောသက”သူဌေးကြီးကား စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်ကြီးတစ်ဦးဖြစ်၍ မိတ်ဆွေအပေါင်းအသင်းများလည်းလွန်စွာပေါများလေသည်။

“สวัสดี เพื่อน ๆ ” မင်္ဂလာပါ မိတ်ဆွေတို့

ดังนั้น เศรษฐีจึงมีเพื่อนมาก ทั้งที่อยู่ใกล้และไกล

အနီးမိတ်ဆွေများရှိသကဲ့သို့ အဝေးမိတ်ဆွေများလည်း ရှိလေသည်။

(ในบรรดาเพื่อนทั้งหลายนั้น) เขามีเพื่อนที่โดดเด่นมากคนหนึ่ง คือ ภัททะวะดีเศรษฐี ในเมืองภัททะวดี

ထင်ရှားသော အဝေးမိတ်ဆွေတစ်ဦးမှာ “ဘဒ္ဒဝတီပြည်မှ “ဘဒ္ဒဝတီ” သူဌေးဖြစ်၏။

(ที่ว่าโดดเด่นนั้น เพราะ) เศรษฐีทั้งสองคนนั้น ต่างไม่เคยพบเห็นกันและกันเลย

ထိုသူဌေးနှစ်ဦးသည် တစ်ဦးနှင့်တစ်ဦး မမြင်ဖူးကြပေ။

พวกเขากลายเป็นเพื่อนรัก โดยติดต่อกันทางหนังสือเกี่ยวกับการงาน หรือโดยฝากของขวัญไปกับคนที่ผ่านไป (ในเมืองนั้น)

လုပ်ငန်းသဘောအရ စာဖြင့်ဆက်သွယ်၍လည်းကောင်း လူကြုံပါး၍ လက်ဆောင်ပို့ခြင်းလည်းကောင်းခင်မင်နေကြခြင်းဖြစ်၏။

(ที่คฤหาสน์ของ โฆษกะเศรษฐี มีคนนำสารมาส่ง ..)

“ท่านภัทวะดี ฝากจดหมายมาถึงท่านเศรษฐี ขอรับ”

 “ဘဒ္ဒဝတီ' သူဌေးမင်းထံမှ စာလွှာပါးလိုက်ပါတယ် သူဌေးမင်း

“เฮ้ ! จริงหรือ?  นี่ข้ากำลังหวังว่าจะได้รับจดหมายของเขาอยู่ทีเดียว มา.. มา.. ส่งมา”

ဟေ ဟုတ်လား ငါက သူ့ရဲ့စာကို မျှော်နေတာကွယ့် ပေး ပေး

“ในจดหมายนั้น ท่านภัททะวดี ได้ส่งผ้าไหมที่ผลิตจากเมืองภัททะวดี มาพร้อมกับเครื่องบริโภคด้วย ขอรับ ท่านเศรษฐี”

စာနဲ့အတူ ‘ဘဒ္ဒဝတီ’ပြည်ကထွက်တဲ့ ပိုးထည်များနဲ့တကွ စားသောက် ဖွယ်ရာများကိုပါ လက်ဆောင်ပါးလိုက်ပါတယ် သူဌေးမင်း

 

“ดี ดีมาก ..”  ကောင်းလေစွ ကောင်းလေစွ

“ภัททะวดีเศรษฐี เป็นเพื่อนที่ดีมากสำหรับเรา เราควรจะต้องตอบแทนเขา”

“ဘဒ္ဒဝတီ”သူဌေးဟာ ငါ့အပေါ်မှာ မိတ်ဆွေကောင်းပီသပါပေတယ်၊ ဒါကြောင့် သူ့ကိုကျေးဇူးတုန့်ပြန်ရမယ်

“พวกเรา ก็ควรส่งเครื่องบริโภค และของบรรณาการที่ดีที่สุดจากเมืองโกสัมพี ตอบแทนกลับไปให้ ท่านภัททะวดี”

ငါတို့ ‘ကောသမ္ဗီ’ပြည်ကထွက်တဲ့အကောင်းဆုံး အစားအစာများနဲ့ လက်ဆောင်ပဏ္ဏာများကို 'ဘဒ္ဒဝတီ'သူဌေးထံ ပြန်လည်ပို့ဆောင်ပေး လိုက်ပါတော့

“ขอรับ ท่านเศรษฐี”    ဟုတ်ကဲ့ပါ သူဌေးမင်း

(ที่ห้องทำงานของโฆษกะเศรษฐี เขาเดินเอามือข้างหนึ่งไพล่หลัง สีหน้าแสดงความครุ่นคิดไปมา เขามองออกไปนอกหน้าต่าง เหมือนจะรำพึงถึงใครสักคน ..)

“อืม .. เราอยากพบเห็น ภัททะวดีเศรษฐีจังเลย

အင်း ဘဒ္ဒဝတီ သူဌေးကို တွေ့ဖူးမြင်ဖူးချင်လိုက်တာ

..ตัวเรา ก็มีงานที่ต้องสะสางมาก จึงไม่เคยไปถึงเมืองภัททะวดีเอาเสียเลย

ငါ့မှာလည်းအလုပ်တွေကများလွန်းတော့ ဘဒ္ဒဝတီပြည်ကိုမရောက်နိုင်ဘူး

สักวันหนึ่ง เราจะต้องไปเมืองภัททะวดี และเจอกับเขาให้ได้เลยทีเดียว”

တစ်နေ့ကျရင်တော့ ဘဒ္ဒဝတီပြည်ကို မရောက်ရောက်အောင်သွားပြီး သူနဲ့တွေ့ဆုံမယ်

 

“ข้า ขอแผ่เมตตา อำนวยพรให้ ภัททะวดีเศรษฐี มีสุขภาพแข็งแรง อยู่สงบร่มเย็น ทุกเมื่อเทอญ”

( โฆษกะเศรษฐี ยิ้มอย่างมีความสุข และเบิกบานใจยิ่งนัก เมื่ออยู่คนเดียว เขามักจะรำพึงถึงเพื่อนผู้ไม่เคยเห็นหน้ากัน และขอพรให้เพื่อนเสมอ มิเคยขาด )

“ဘဒ္ဒဝတီသူဌေးကြီး ကျန်းမာပါစေ၊ ချမ်းသာပါစေလို့ဆုတောင်း မေတ္တာပို့ သပေးလိုက်ပါတယ်

ขณะนั้น  ထိုအချိန်

เมืองภัททะวดี กำลังประสบกับโรคระบาด ที่ติดเชื้อง่ายและแพร่กระจายอย่างรวดเร็ว

“ဘဒ္ဒဝတီ’ပြည်တွင် ယဉ်းနာဟုဆိုအပ်သော ရောဂါကပ်ဆိုးကြီး ဆိုက်ရောက်နေလေပြီ။

โรคระบาดใหม่นี้ รุนแรงเลวร้ายยิ่งกว่ากาฬโรค และโรคท้องร่วงเสียอีก

ယဉ်းနာသည်ကား ပလိပ်ကပ်ရောဂါကာလဝမ်းရောဂါတို့ထက်ပင် များစွာဆိုးရွားလေသည်။

(เกิดความโกลาหลขึ้น ในเมืองภัททะวดี ชาวบ้านต่างตะโกนโหวกเหวก บ้างก็หอบข้าวของ จูงลูกหลาน วิ่งลุ้มลุกคลุกคลาน ออกจากเมือง หนีตายจากโรคระบาดนั้น )

            “เกิดโรคระบาดแล้ว เฮ้ย! …”

ယဉ်းနာရောဂါဆိုက်ရောက်လာပြီဟေ့

“เฮ้ .. หนีกันเร็ว .. วิ่ง ๆ เร็วซิโว้ย  ”  ပြေးဟေ့ ပြေးဟ ပြေးပါဟ

 

 

เมื่อคนในครอบครัวติดโรคระบาดนั้นเข้า สมาชิกในครอบครัวนั้นจะต้องติดเชื้อตายตามกันไปแน่นอน ไม่มีทางเลี่ยงเป็นอื่นเลย

အိမ်တစ်အိမ်ပေါ်သို့ ယဉ်းနာရောဂါ ကျရောက်လာပြီဆိုပါက မိသားစုတစ် စုလုံးကူးစက်၍ သေကြရမည်မှာ မလွဲပေ။

ดังนั้น ชาวเมืองภัททะวดี (ที่เหลือ)รวมจำนวนหนึ่ง จึงอพยพหนีไปยังแคว้นที่ใกล้ อย่างโกลาหลทีเดียว

ထို့ကြောင့် ဘဒ္ဒဝတီပြည်သူပြည်သားအပေါင်းတို့လည်း နီးစပ်ရာ တိုင်းပြည်များသို့ ပြေးလွှားနေကြရခြင်း ဖြစ်၏။

“คนที่ไม่สามารถหนีได้ ก็จักต้องตายแน่อน”  မပြေးနိုင်တဲ့လူ သေရမှာပဲ

ภัททะวดีเศรษฐี และภรรยา จูงมือ “สามาวดี” ผู้เป็นลูกสาว หนีออกไปยังเมือง โกสัมพี ด้วยเช่นกัน